مجاری ادرار به دو بخش فوقانی و تحتانی تقسیم میشود.
مجاری ادرار فوقانی تشکیل شده از کلیهها و لولههایی به نام حالب که ادرار را از کلیهها به مثانه منتقل
میکنند. در هر طرف بدن یک کلیه وجود دارد و هر کلیه حالب خودش را دارد.
مجاری ادرار تحتانی شامل مثانه و لوله دیگری به نام مجرای ادرار است که ادرار را از مثانه به خارج از بدن
منتقل میکند. کار مجاری ادراری حذف مواد زائد از بدن ، تنظیم و برقرار کردن تعادل بین آب و املاح در بدن، و
جمعآوری و انتقال و دفع ادرار است.
کلیه هایک جفت اندام لوبیا شکل هستند که در نزدیکی کمر و درست زیر قفسه سینه قرار گرفتهاند.
کلیه سمت راست به دلیل موقعیت کبد کمی بالاتر از کلیه سمت چپ قرار گرفته است.
در بزرگسالان، به طور متوسط هر کلیه ۱۰ سانتی متر طول، ۶ سانتی متر عرض و ۳ سانتی متر
ضخامت داشته و وزن آن حدود ۱۵۰ گرم است.
سمت بیرونی کلیه به سمت خارج انحنا دارد،
در حالی که سمت داخلی آن به سمت داخل انحنا پیدا کرده ، درست شبیه یک لوبیا.
چندین ساختار مهم از طریق سطح داخلی کلیه به آن وارد و از آن خارج میشوند ،
از جمله لوله حالب، عروق خونی، اعصاب و عروق لنفاوی.
سه لایه کلیه را پوشش دادهاند، که عبارتند از لایه داخلی، لایه میانی که از جنس چربی است
و لایه بیرونی که جنس سختی داشته و از کلیه در برابر آسیبدیدگی محافظت میکند.
زیر این لایهها بخش درونی کلیه قرار گرفته که شامل درون بخش کلیه و برون بخش کلیه میشود
و کار آنها ساخت ادرار است. خون به کلیهها وارد شده و از طریق ساختارهای کوچکی به نام نفرون تصفیه
شده و ادرار ساخته شده و پس از ان این ادرار از طریق لولههای حالب به مثانه منتقل میشود.
نقش اصلی کلیهها این است که مواد زائد را از خون جدا کرده و بین آب و املاح در بدن تعادل ایجاد کرده و
هورمون تولید کنند.
جهت خرید ظرف ادرار مسافرتی کلیک کنید.
لولههایی که کلیهها را به مثانه متصل میکنند، حالب نام داشته و حدود ۳۰ سانتیمتر طول و ۶ میلی متر
عرض دارند.
این لولهها از پشت و با زاویهای به مثانه وارد میشوند که دریچه تشکیل میشود که از برگشت ادرار به
کلیهها جلوگیری میکند. دیواره حالب از سه لایه تشکیل شده است،
از جمله یک لایه عضلانی که کمک میکند تا حالب منقبض شده و ادراری
که از کلیهها خارج شده را به سمت مثانه حرکت دهد.
اختلالات حالب شامل موارد زیر است:
دوپلیکاسیون حالب: یک بیماری مادرزادی است که در آن یک کلیه دو حالب دارد.
انسداد محل اتصال حالب به لگنچه کلیه:
این اختلال زمانی ایجاد میشود که اتصال بین کلیه و حالب مسدود باشد و مانع خروج مثانه از کلیه شود .
انسداد محل اتصال حالب به مثانه: این اختلال زمانی ایجاد میشود که اتصال بین حالب و
مثانه مسدود است.
اگر هر کدام از این اختلالات رخ دهد، عبور ادرار مسدود شده و میتواند باعث بروز پیلونفریت
(التهاب کلیه به علت عفونت)، از دست رفتن عملکرد کلیوی ( نارسایی کلیه)،
یا سنگ کلیه شود.
درمان ممکن است از طریق قرار دادن یک کاتتر (یک لوله مخصوص) یا یک استنت (وسیلهای برای باز نگه داشتن عروق یا مجاری)
و یا از طریق عمل جراحی انجام شود. در صورتی که عفونتی وجود داشته باشد، اغلب آنتیبیوتیک تجویز
میشود.
مجاری ادرار تحتانی
مثانه
مثانه یک اندام عضلانی توخالی است که درست پشت استخوان لگن قرار گرفته است.
در مردان، غده پروستات پشت مثانه قرار گرفته، در حالی که در زنان، واژن و رحم پشت مثانه هستند.
دیواره مثانه از سه لایه تشکیل شده است. درونیترین لایه سطح داخلی مثانه را پوشش میدهد،
لایه میانی، عضله دترسور ( عضلهای که ادرار را از بدن خارج میکند) را تشکیل میهد و
خارجیترین لایه دورتا دور مثانه را احاطه کرده است. عضله دترسور از دو نوع عضله
مختلف ساخته شده است که باعث میشود مثانه منقبض شده و ادرار را از خود خارج کند.
در قسمت پایین مثانه یک منطقه مثلثی شکل وجود دارد است که با نام مثلث مثانه ( ترگون)
شناخته میشود.
ادرار از لولههای حالب به بالاترین قسمت ( ضلع) مثلث مثانه وارد شده و از طریق مجرای ادرار در پایینترین
قسمت مثلث مثانه از مثانه خارج میشود.
گردن مثانه یک امتداد قیفی شکل در پایین مثانه است که به مجرای ادرار متصل میشود.
گردن مثانه ۲-۳ سانتی متر طول دارد و یک نوار عضلانی در اطراف مجرای ادراری تشکیل میدهد،
که با عنوان اسفنکتر داخلی شناخته میشود. این اسفنکتر در حالت عادی بسته است
تا مانع خروج ادرار از مثانه شود. هنگامی که شخصی تصمیم میگیرد ادرار کند،
اسفنکتر شل شده و ادرار میتواند از مثانه خارج شده و به مجرای ادراری منتقل شود.
یک لایه بیرونی از جنس عضله دور تا دور مثانه را احاطه کرده است. هنگامی که مثانه پر شود،
عضلات دیواره مثانه منقبض میشوند تا ادرار را به خارج برانند.
در حینی که ادرار در حال خروج از بدن است، حجم مثانه کم میشود.
دیواره مثانه از لایههای زیادی ساخته شده است، از جمله:
اوروتلیوم یا بافت پوششی انتقالی. این لایهای از سلولهایی است که سطح داخلی کلیهها،
لولههای حالب، مثانه و مجرای ادراری را پوشش میدهند.
سلولهای این لایه با نام سلولهای یوروتلیال یا سلولهای انتقالی شناخته میشوند.
جهت اطلاع از قیمت کیسه کلوستومی کلیک کنید.